Άκανθα πτέρνας: Αίτια, συμπτώματα και πρακτικές συμβουλές αντιμετώπισης – ΦΩΤΟ

Η άκανθα πτέρνας είναι μια οστική ανάπτυξη που ξεπροβάλλει από το κάτω μέρος της πτέρνας, εκεί όπου το οστό της πτέρνας συνδέεται με την πελματιαία περιτονία (plantar fascia), μια πυκνή ινώδη ταινία συνεκτικού ιστού, που ξεκινά από την πτέρνα και εκτείνεται έως και κάτω από τις κεφαλές των πέντε μεταταρσίων, εκεί δηλαδή που αρχίζουν τα δάκτυλα.

Η άκανθα πτέρνας αναπτύσσεται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου και επηρεάζει περίπου το 15% των ανθρώπων. Οι περισσότεροι δεν συνειδητοποιούν καν ότι έχουν άκανθα πτέρνας μέχρι να αναζητήσουν βοήθεια για τον πόνο στη φτέρνα. Αν και η άκανθα πτέρνας μπορεί να αφαιρεθεί με χειρουργική επέμβαση, οι γιατροί συνιστούν κατά κανόνα μη χειρουργικές θεραπείες για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Είναι η άκανθα πτέρνας το ίδιο πράγμα με την πελματιαία απονευρωσίτιδα;

Είναι σχετικές, αλλά όχι όμοιες παθήσεις:

Η πελματιαία απονευρωσίτιδα (plantar fasciitis) συμβαίνει όταν η υπερβολική χρήση τεντώνει ή σκίζει την πελματιαία απονεύρωση.

Η πελματιαία απονεύρωση (plantar fascia) είναι το κεντρικό τμήμα της πελματιαίας περιτονίας και βρίσκεται μόνιμα υπό τάση, ώστε να διατηρεί την “αψίδα” του ποδιού (την λεγόμενη καμάρα) με τον ίδιο τρόπο που μια τεντωμένη χορδή διατηρεί την καμπύλη ενός τόξου. Εάν έχετε πελματιαία απονευρωσίτιδα, πιθανότατα θα αισθανθείτε έντονο πόνο στη φτέρνα, ο οποίος “έρχεται και φεύγει” κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ο πόνος υποχωρεί μόλις περπατήσετε για λίγο, αλλά επανέρχεται αν καθίσετε και μετά σηκωθείτε για να περπατήσετε λίγο ακόμα.

Η άκανθα πτέρνας (calcaneal spur, ή plantar spur, ή heel spur) μπορεί να εμφανιστεί ως αντίδραση στην πίεση και τη φλεγμονή που προκαλείται από την πελματιαία απονευρωσίτιδα.

Με την πάροδο του χρόνου το σώμα ανταποκρίνεται στην πίεση αυτή, δημιουργώντας επιπλέον οστικό ιστό. Αυτός ο επιπλέον ιστός μετατρέπεται σε άκανθα πτέρνας. Οι περισσότεροι δεν αισθάνονται πόνο από το ερέθισμα της πτέρνας τους, αλλά όταν αυτό συμβεί, ο πόνος είναι σαν τον πόνο της πελματιαίας απονευρωσίτιδας.

Τι προκαλεί την άκανθα πτέρνας

Η άκανθα πτέρνας είναι η απάντηση του σώματος στο στρες και την καταπόνηση που ασκείται στους συνδέσμους και τους τένοντες των πελμάτων. Για παράδειγμα, όταν αναπτύσσετε πελματιαία απονευρωσίτιδα, το σώμα ανταποκρίνεται στο στρες δημιουργώντας μια άκανθα πτέρνας.

Μπορείτε επίσης να αναπτύξετε άκανθα πτέρνας τραυματίζοντας επανειλημμένα τον ιστό που καλύπτει το οστό της πτέρνας, ή εάν έχετε κάποια διαταραχή στο βάδισμα. Μια διαταραχή βάδισης είναι όταν μια ασθένεια, ή κατάσταση επηρεάζει την ισορροπία και τον συντονισμό σας, με αποτέλεσμα να μην μπορείτε να περπατήσετε όπως συνήθως.

Ποια είναι η θεραπεία για την άκανθα πτέρνας

Συνήθως αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο που αντιμετωπίζεται η πελματιαία απονευρωσίτιδα. Αυτό συμβαίνει επειδή ο πόνος στη φτέρνα λόγω άκανθας πτέρνας προκαλείται στην πραγματικότητα από πελματιαία απονευρωσίτιδα. Έτσι, η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της πελματιαίας απονευρωσίτιδας μπορεί να ανακουφίσει και τον πόνο που προκαλείται από την άκανθα πτέρνας.

Η τυπική θεραπεία περιλαμβάνει:

Ξεκούραση της φτέρνας: Εάν τρέχετε ή κάνετε τζόγκινγκ, ένα διάλειμμα θα βοηθήσει στον πόνο.
Κρύες κομπρέσες, ή πάγος: Το “πάγωμα” στο κάτω μέρος του ποδιού σας μπορεί να σας βοηθήσει να ανακουφίσετε τον πόνο στη φτέρνα.
Λήψη αντιφλεγμονώδους φαρμάκου σε μορφή χαπιού.
Παπούτσια, ή ένθετα παπουτσιών που να στηρίζουν τις καμάρες σας και να προστατεύουν την πελματιαία περιτονία σας με ένα “μαξιλαράκι” στο κάτω μέρος του ποδιού.

Θα χρειαστώ χειρουργική επέμβαση;

Η άκανθα πτέρνας μπορεί να αφαιρεθεί ως μέρος της χειρουργικής επέμβασης για την πελματιαία απονευρωσίτιδα. Αλλά οι γιατροί σπάνια εκτελούν χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των άκρων της πτέρνας.

Η άκανθα πτέρνας υποχωρεί χωρίς χειρουργική επέμβαση;

Μόλις σχηματιστεί, η άκανθα πτέρνας είναι μόνιμη. Η χειρουργική επέμβαση είναι ο μοναδικός τρόπος να την αφαιρέσετε. Δεδομένου ότι συνήθως δεν προκαλεί πόνο, η θεραπεία της πάθησης, που την προκάλεσε εξ αρχής, θα σας βοηθήσει να ανακουφίσετε τον πόνο.

Ακτινογραφία που δείχνει την ανάπτυξη άκανθας στο οστό της πτέρνας

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για άκανθα πτέρνας;

Διάφοροι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο. Μερικοί είναι πράγματα που μπορείτε να αλλάξετε αμέσως, ή με την πάροδο του χρόνου. Άλλοι, είναι πράγματα που δεν μπορείτε να τα αλλάξετε.

Αλλαγές που μπορείτε να κάνετε τώρα:

Εάν κάνετε τζόγκινγκ ή τρέχετε, επιλέξτε μαλακές επιφάνειες, όπως γρασίδι και ταρτάν αντί για σκληρές επιφάνειες όπως άσφαλτο και πεζοδρόμια.
Φορέστε παπούτσια, που ταιριάζουν καλά και υποστηρίζουν την καμάρα του πέλματος.
Φοράτε παντόφλες, ή παπούτσια, εάν περπατάτε σε δάπεδα από μασίφ ξύλο, ή πλακάκια.
Προσαρμόστε τον τρόπο που περπατάτε, ώστε να υπάρχει λιγότερη πίεση στις φτέρνες σας.

Αλλαγές που μπορείτε να κάνετε με την πάροδο του χρόνου:

Χάστε βάρος ώστε να ασκείτε λιγότερη πίεση στο πέλμα σας.
Αλλάξτε την καθημερινή σας ρουτίνα για να μην στέκεστε πολύ σε όρθια θέση.

Πράγματα που δεν μπορείτε να αλλάξετε:

Καθώς μεγαλώνετε, η πελματιαία περιτονία γίνεται λιγότερο εύκαμπτη, πιο επιρρεπής σε βλάβες και πιο πιθανό να αναπτύξει πελματιαία απονευρωσίτιδα.
Σταδιακά χάνετε τα φυσικά “μαξιλαράκια” λίπους στο κάτω μέρος των πελμάτων.
Έχετε παχιά πέλματα, ή καμάρες με μεγάλο τόξο.

Πώς μπορώ να φροντίσω τον εαυτό μου εάν έχω άκανθα πτέρνας;

Μόλις σχηματιστεί, θα την έχετε για πάντα. Ευτυχώς, γενικά δεν προκαλεί ιδιαίτερο πόνο. Αλλά θα πρέπει να βρείτε τρόπους να διαχειριστείτε τα συμπτώματα, όπως: