Το έγκλημα του Ανδρέα Μιαούλη 1η Αυγούστου 1831

Άλλος ένας εμφύλιος σπαραγμός – Το έγκλημα του Ανδρέα Μιαούλη 1η Αυγούστου 1831

Το 1831 η Ελλάδα περιέπεσε σε κατάσταση αναρχίας, με πολλές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων της Ύδρας και της Μάνης, να έχουν επαναστατήσει. Οι Υδραίοι και άλλοι δυσαρεστημένοι νησιώτες από τα νησιά του Αιγαίου, όπως ο Πόρος, η Μύκονος, η Σύρος, η Νάξος, η Άνδρος και η Πάρος, πολέμησαν σκληρά τον Καποδίστρια και επαναστάτησαν εναντίον του.

Το μεγάλο πρόβλημα για τους ηγέτες της Ύδρας ήταν ότι ο Καποδίστριας δεν δεχότανε τα αιτήματα τους για αποζημιώσεις και πρόσθετες παροχές σε αναγνώριση της συνεισφοράς τους στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας.Για την Ύδρα, ο κυριότερος λόγος αυτού του μίσους ήταν η κατάργηση του συστήματος αυτοδιοίκησης που είχε ως τότε το νησί, αλλά και η παύση του δικαιώματος είσπραξης των προσόδων από τα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου. Θέλησε έτσι ο Καποδίστριας να εξισώσει τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των πολιτών, σε όλο το κράτος, εφαρμόζοντας την ισονομία χωρίς εξαιρέσεις.

Ένας άλλος αφανής και μη ομολογούμενος λόγος, για την αντιπολιτευτική πολιτική γενικά των Υδραίων, ήταν η επιθυμία τους να σταματήσουν οι προσπάθειες για την ενίσχυση του Εθνικού Ναυτικού με νέα πλοία, γιατί έτσι θα είχαν απώλεια εσόδων από τη διακοπή ενοικίασης των καραβιών τους από το κράτος. Άλλος πολύ σπουδαίος λόγος, ήταν η απαίτηση των Υδραίων καραβοκύρηδων για την άμεσο και «άνευ αναβολής» καταβολή αποζημιώσεων για τις ζημιές και απώλειες των πλοίων τους, κατά τη διάρκεια του Αγώνα. Ο Καποδίστριας αναγνώρισε αμέσως το δίκαιο αίτημα και υποσχέθηκε ότι μόλις θα βελτιωνόταν τα οικονομικά της χώρας, η Ύδρα θα έπαιρνε «το μερίδιόν της καθ όσον το δίκαιον απαιτούσε». Οι Υδραίοι όμως απαιτούσαν την καταβολή αυτών των αποζημιώσεων «εδώ και τώρα», πράγμα που ήταν πολύ δύσκολο για τα ισχνά οικονομικά του κράτους.

Ο Κυβερνήτης κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες για να κάμψει τις απαιτήσεις των Υδραίων για άμεση καταβολή των αποζημιώσεων. Πρότεινε μάλιστα την χορήγηση εθνικών γαιών αντί αποζημιώσεων, αλλά ματαίως. Η αντίδραση ήταν η ίδια. Στο τέλος αναγκάστηκε να ζητήσει επειγόντως από τη Γερουσία την εξοικονόμηση 24.500 δίστηλων για το σκοπό αυτό. Οι Υδραίοι δέχτηκαν το ποσό αλλά δεν συμφωνούσαν με τον τρόπο διάθεσής του, που πρότεινε ο Καποδίστριας, δηλαδή να πληρωθούν πρώτα οι φτωχοί και άνεργοι ναύτες και μετά οι ευπορούντες καραβοκύρηδες.

Δυστυχώς συνάντησε ακόμη μια φορά την πεισματική άρνηση των τελευταίων. Ο Καποδίστριας συνέχισε όμως τις προσπάθειες συμφιλίωσης με τους Υδραίους γιατί δεν ήθελε αυτή την αντιπαράθεση με ανθρώπους που έδωσαν τόσα πολλά για τον απελευθερωτικό αγώνα και για το σκοπό αυτό εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο το κήρυξε το λιμάνι της Ύδρας ελεύθερο, πράγμα που σήμαινε ότι απαλλασσόταν από όλους τους τελωνειακούς δασμούς.

Ούτε αυτό το μέτρο όμως έκαμψε την αδιαλλαξία των Υδραίων, οι οποίοι συνέχιζαν τις εκτός τόπου και χρόνου απαιτήσεις τους. Δεν ήταν όμως μόνο αυτό το πρόβλημα που αντιμετώπιζε ο Καποδίστριας. Εκατοντάδες αγωνιστές και στρατηγοί, ναύτες, πλοίαρχοι και ναύαρχοι, απαιτούσαν κι αυτοί πληρωμή από τα άδεια ταμεία του κράτους, για τις υπηρεσίες που πρόσφεραν. Όλοι είχαν απλωμένο το χέρι και ζητούσαν.

Η ανεργία και η φτώχια ήταν φυσικό επακόλουθο για το νεοσύστατο κράτος που προσπαθούσε με κάθε τρόπο να σταθεί στα πόδια του. Εξίσου σημαντικό θέμα όμως για όλους όσους αντιμάχονταν τον Καποδίστρια, και ιδιαίτερα τους Μανιάτες και τους Υδραίους, ήταν η πεισματική εμμονή του Κυβερνήτη να μην τους παραχωρήσει ούτε ένα εκατοστό κεντρικής εξουσίας.

Ήταν μια σύγκρουση που θα κόστιζε στον Καποδίστρια την ζωή του και θα εκμηδένιζε οιαδήποτε πιθανότητα να δημιουργηθεί σωστό Κράτος στην Ελλάδα. Ο Καποδίστριας δεν ήταν διατεθειμένος να αποδεχθεί τα αιτήματα των στασιαστών. Ζήτησε από τον Κωνσταντίνο Κανάρη, Διοικητή της Βάσης του Ελληνικού Στόλου στον Πόρο να είναι έτοιμος για επιχειρήσεις εναντίον των στασιαστών. Το επιχειρησιακό σχέδιο πρόβλεπε το ναυτικό αποκλεισμό της Ύδρας, την καθολική εφαρμογή του νόμου, και την εμπόδιση των στασιαστών να δραστηριοποιηθούν εναντίον του Κράτους.

Όμως το σχέδιο διέρρευσε και ο αρχηγός των στασιαστών Μαυροκορδάτος ζήτησε από τον Ανδρέα Μιαούλη να καταλάβει τη ναυτική βάση στον Πόρο. Ο Ανδρέας Μιαούλης ενήργησε πάραυτα και στις 14 Ιουλίου 1831 κατέλαβε την φρεγάτα «Ελλάς» και άλλα πλοία.

Ο Καποδίστριας προσπάθησε να κινητοποιήσει τις τρεις δυνάμεις, Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία, προκειμένου να μεσολαβήσουν στην σύγκρουση. Η Αγγλία και η Γαλλία έσερναν τα πόδια τους καθώς διεκήρυσσαν την ανάγκη να βρεθεί μια λύση, ενώ οι Ρώσοι ήταν πιο διατεθειμένοι να βρεθεί λύση, κάτι που εξάντλησε τα περιθώρια ανοχής των άλλων.

Με την πρόφαση ότι οι Ρώσσοι θα κατελάμβαναν το ελληνικό ναυτικό, την 1 Αυγούστου 1831, στο λιμάνι του Πόρου, ο Ανδρέας Μιαούλης κατέστρεψε τις κορβέττες «Ύδρα» και «Σπέτσες» και την φρεγάτα «Ελλάς». Ο Μιαούλης διέφυγε από το πεδίο της μάχης επάνω σε μια από τις σωσίβιες λέμβους της «Ελλάς».

Ο Κανάρης, σε επιστολή του προς τον Καποδίστρια έγραψε: «Την 1η Αυγούστου 1831.στις 1030 το πρωί, κοντά στο νησί Πόρος, ο Μιαούλης έκαυσε την φρεγάτα «Ελλάς» και την κορβέττα «Ύδρα». Μακάρι ο δράστης αυτής της βαρβαρότητας να είναι αιώνια καταδικασμένος!

Η συνέχεια

Ο Κυβερνήτης Καποδίστριας δολοφονήθηκε από τον Γεώργιο και Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη στις 27 Σεπτεμβρίου 1831 στο Ναύπλιο. Το 1832 ο Μιαούλης επελέγη από την Βαυαρική Αυλή να είναι ένας από τους Έλληνες που θα στέψουν τον πρώτο βασιλέα των Ελλήνων, Όθωνα της Βαυαρίας.

πηγη πληροφοριών: (Βιβλιογραφία: Σπ.Μαρκεζίνη «Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος».) βικιπαιδεια και cnn.gr